Echo Darłowa
Teatralne wydarzenie roku w Darłowie
Wieczorem 30 grudnia 2015 w Darłowskim „Teatrze w Kinie" miała miejsce premiera spektaklu w reżyserii i adaptacji Jadwigi Zając-Jankowskiej, pt. „Cztery kryminały Agathy Christie". Fabuła sztuki została oparta na czterech intrygujących historiach kryminalnych napisanych przez królową kryminałów.
W roku 2015 minęła 125 rocznica urodzin Agathy Christie, a w 2016 mija 40 rocznica od jej śmierci. Najbardziej znana na świecie angielska pisarka kryminałów oraz najlepiej sprzedająca się autorka wszech czasów. Wydano ponad miliard egzemplarzy jej książek w języku angielskim oraz drugi miliard przetłumaczonych na 45 języków obcych. Christie wydała ponad 90 powieści i sztuk teatralnych. Wniosła wiele nowych rozwiązań do tradycyjnej sztuki pisania kryminałów. Niektóre z jej powieści mają zaskakujące i wcześniej niespotykane w kryminałach rozwiązania. Pisarka stworzyła dwójkę słynnych literackich detektywów: Belga Herkulesa Poirota oraz starszej pani, detektyw-amator panny Marple. Specyficzny klimat jej kryminałów od niemal stu lat fascynuje czytelników na całym świecie. Aby uczcić rok poświęcony Agathy Christie darłowscy aktorzy amatorskiego Teatru w Kinie dzięki reżyserii i adaptacji Jadwigi Zając - Jankowskiej przybliżyli nam twórczość pierwszej damy kryminału. Zobaczyliśmy cztery sztuki oparte o mniej znane opowiadania kryminalne: „Żółty irys", „Idealna służąca", „Bramy Bagdadu", „Domek pod Słowikami".
W historyjce „Żółty irys" w drugą rocznicę śmierci pięknej kobiety detektyw Poirot powraca do zakończonego fiaskiem śledztwa, kiedy we francuskiej restauracji w Buenos Aires zginęła zmysłowa mężatka o imieniu Iris. W tej samej restauracji z udziałem tych samych osób przebiegły morderca zaatakował po raz drugi. Czy Poirot ujmie przestępcę dowiemy się na sztuce?
W sztuce „Idealna służąca" - młoda służąca Gladys zostaje zwolniona z domu panien Skinner w wyniku niesłusznego oskarżenia o kradzież. Panna Marple postanawia wstawić się za dziewczyną. Niedługo potem panny Skinner zatrudniają kolejną służącą, istny ideał. Kobieta okazuje się jednak złodziejką i ucieka okradając całą okolicę. Panna Marple podsuwa bezradnej policji pomysł, który rozwiązuje całą sprawę. Rozwiązywanie zagadek to skuteczna recepta na złe samopoczucie panny Marple. Zacna dama udowodniła, że prowincjonalne życie wcale nie jest nudne. Wystarczy znać okolicę, plotki oraz ludzkie charaktery, by rozszyfrować ponury żart, nie przerazić się śmiertelnej klątwy i zdemaskować szajkę złodziei. W sztuce zacna panna Marple zadziwia widzów swoim trzeźwym umysłem.
W trzeciej sztuce opublikowanej w roku 1933 p.t. „Bramy Bagdadu" grupa poszukiwaczy przygód z różnych stron świata, podróżuje przez pustynię syryjską autobusem z Damaszku do Bagdadu, aby odwiedzić słynne miasto i Bramę w Bagdadzie, znaną jako Wrota Śmierci. Podróżują: pani Pentemian - Ormianka, panna Pryc - angielska podróżniczka, emerytowany włoski generał i podróżnik Poli, Herkules Poirot - belgijski detektyw, Hansley- angielski urzędnik z Bagdadu, kapitan O' Rurke - oficer Royal Nawy, major Loftus - lekarz wojskowy, kierowca autobusu, Samuel Long- przestępca finansowy, Smethurs - absolwent Eton. W czasie podróży jednego z pasażerów znaleziono martwego. Czy słynny detektyw w egzotycznej scenerii rozwiąże zagadkę tajemniczego morderstwa dowiemy sie oglądając spektakl.
Czwarta sztuka „Domek pod słowikami" oparta jest na opowiadaniu mistrzyni kryminału „Domek pod Słowikami". Florens Martin wraz ze świeżo poślubionym małżonkiem o imieniu Jack, rozpoczyna nowe życie w domku "Pod Słowikami". Szczęśliwe chwile zakłócają jej jedynie koszmarne sny o zemście byłego narzeczonego - Chrisa Windyforda. Nadchodzi dzień, gdy wizyta ogrodnika Georga i znaleziony w trawie notes stają się dla Florens początkiem koszmaru. Jej przyjaciółka Margareth stara się wyjaśnić jej podejrzenia. Aby się dowiedzieć co będzie dalej trzeba wybrać się na najbliższy spektakl 9 stycznia godz.17. Pełne cztery miesiące trwały próby teatralne, szycie i organizowanie kostiumów, urządzanie wnętrz, szukanie gadżetów z epoki itd. Wreszcie przy pełnej sali widzów gong i odsłonięcie kurtyny rozpoczęły niebywały popis artystyczny. Spektakl teatralny dostarczył wielu niezapomnianych wrażeń. Podziwiałem adaptację i grę Jadwigi Zając- Jankowskiej wcielonej w detektywa -amatorkę, Wojciecha Krakowiaka idealnie grającego Herkulesa Poirot. Jestem pod urokiem wszechstronnej aktorki Alicji Balcerzak. Perfekcyjnie odegrała rolę służącej Agata Marynka. Niczym nie ustępują zawodowym aktorom: Karina Matusiak, Arkadiusz Sip, Tomasz Cieślik, Adrianna Stankiewicz, Karina Gilewska czy Jan Schwarzlose. Moim zdaniem wszyscy aktorzy, którzy wystąpili w sztuce zagrali na bardzo wysokim poziomie, doskonale odtworzyli role, które zostały im powierzone, a przede wszystkim, co dla mnie osobiście jest dokonaniem fenomenalnym wspaniale opanowali swoje kwestie tak, że obecność suflera była im w ogóle nie potrzebna. Dobrze grający Tomasz Mielczarek, czy Janusz Kuich albo Hubert Tepurski idealnie oddali atmosferą intrygującego świata kryminału.
Scenografia była oszczędna, ale w pełni oddała nastrój sztuki i pobudzała wyobraźnię. Pomysłowo wykorzystano nie tylko scenę ale również widownię i korytarze. Kostiumy były raczej uwspółcześnione ale dobrze odzwierciedlały ukazywane sytuacje. Nie zadawalały widzów efekty świetlne. Ewenementem były natomiast efekty akustyczne i muzyczne doskonale wpisujące sie w atmosferę sztuki. Realizowali je: Marcin Cichocki, Marek Bartos i Bartosz Matusiak, a śpiewała po angielsku z oxfordzkim akcentem urocza Katarzyna Krawczyk. Była to niewątpliwie interesująca adaptacja i z przyjemnością obejrzę ten spektakl powtórnie.
Już na dwa tygodnie przed premierą pojawiły sie pierwsze zapowiedzi na facebooku i portalach internetowych o przygotowywanej sztuce. Napięcie wzrastało z dnia na dzień. Wszyscy widzowie otrzymali teatralny folder z krótkimi opisami i informacjami o sztukach i osobach w nich występujących. Znajdowały sie tam też takie informacje: reżyseria i adaptacja - Jadwiga Zając - Jankowska, scenografia -Adrianna Stankiewicz, sufler - Izabela Kalicka, Charakteryzacja Aneta Pańka, projekt plakatu - Marcin Guzowicz, grafika - Karol Matusiak. To był pełnowartościowy spektakl teatralny, w którym nastąpiło swego rodzaju porozumienie pomiędzy sceną a widownią. Odzwierciedliło się to w owacjach na stojąco.
L. Walkiewicz
Darłowo, ED 1/2016
