Echo Darłowa
Narodowe Święto Konstytucji. W Darłowie odbyły się uroczyste, powiatowe obchody 217 rocznicy Konstytucji 3 Maja
VIVAT KRÓL, VIVAT MAJ, VIVAT KONSTYTUCJA. Tak Polacy witali Konstytucję 3 Maja, która była zasadniczą ustawą przeprowadzoną na Sejmie Czteroletnim przez stronnictwo patriotyczne, pogodzone ze stronnictwem królewskim, określającą podstawy ustroju I Rzeczypospolitej, zgodnie z dążeniami zwolenników reform. Konstytucja 3 Maja została uchwalona przez Sejm Wielki w maju 1791 roku i była to pierwsza w Europie a druga na świecie (po amerykańskiej) uchwalona konstytucja. Dzień ten został uznany świętem już 5 maja 1791 roku. Ponownie, po odzyskaniu niepodległości 1918 roku, 3 maja został uznany za święto państwowe na mocy uchwały Sejmu z dnia 29 kwietnia 1919 roku. Po drugiej wojnie światowej obchodzono je do roku 1946. Następnie zniesione. Przywrócone 6 kwietnia 1990 roku.
Konstytucja 3 maja została ustanowiona ustawą rządową przyjętą tego dnia przez sejm. Została zaprojektowana w celu zlikwidowania obecnych od dawna wad systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów i jej złotej wolności. Konstytucja wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc najgorsze nadużycia pańszczyzny. Konstytucja zniosła zgubne instytucje, takie jak liberum veto, które przed przyjęciem Konstytucji pozostawiało sejm na łasce każdego posła.
Postanowienia Konstytucji 3 Maja:- Religia katolicka została utrzymana jako religia panująca.
- Potwierdzono prawa szlachty.
- Zagwarantowano prawa własności, bezpieczeństwa, wolności.
- Zobowiązano szlachtę do obrony Konstytucji i Rzeczypospolitej.
- Zapewniono nietykalność osobistą (niemożliwość skazania bez wyroku sądowego).
- Chłopów otoczono opieką prawa i państwa.
- Zapewniono wolność osiedlania się i poruszania po kraju i za jego granice.
- Wprowadzono trójpodział władzy.
- Rzeczpospolitą ogłoszono monarchią konstytucyjną.
- Sejm podzielono na dwie izby (poselską i senatorską) z kadencją 2 letnią.
- Zniesiono liberum weto konfederacje i wolną elekcję.
- Posłowie i senatorowie mieli być gotowi do obrad w każdej chwili
- Ustanowiono Sejm Konstytucyjny zwoływany co 25 lat mogący zmienić konstytucję.
- Władza królewska miała być dziedziczna.
- W skład Straży Praw (rządu) wchodził król i pięciu ministrów.
- Ministrów powoływał król lecz zwolnić ich mógł jedynie Sejm.
- Król został głową Straży Praw.
- Król nie był odpowiedzialny prawnie ani konstytucyjnie ale jego decyzje wymagały akceptacji ministrów.
Konstytucja obowiązywała tylko przez rok, zanim została obalona przez armię rosyjską wraz z konfederacją targowicką w wyniku przegranej w wojny 1792 r.
Tegoroczne obchody Konstytucji 3 Maja rozpoczęły się uroczystą mszą świętą w intencji Ojczyzny odprawioną w Kościele Mariackim. Wzięły w niej udział władze samorządowe powiatu oraz miast Darłowa i Sławna, Poczty Sztandarowe, Kompania Honorowa Marynarki Wojennej, kombatanci, harcerze i mieszkańcy. Po mszy w takt muzyki patriotycznej muzyki granej przez orkiestrę dętą ze Sławna wraz z pokazem marżoletek przemaszerowano ulicami Darłowa na plac im. Marszałka Jozefa Piłsudskiego. Tam po hymnie wysłuchano okolicznościowych przemówień wiceprzewodniczącego Rady Powiatu w Sławnie Krzysztofa Walkowa oraz starosty Powiatu Sławieńskiego Andrzeja Lewandowskiego. Po salwie honorowej Kompanii Marynarki złożono wiązanki kwiatów na cokole Pomnika Zwycięstwa.
L.W.
Darłowo, ED 5/2008
