Portal informacyjny, największa baza informacji o Darłowie, Darłówku i gminie Darłowo oraz interaktywne plany i mapy.

  SERWIS INFORMACYJNY

  INFORMACJE DLA TURYSTÓW

  BAZA NOCLEGOWA

  MAPY I PLANY

  DZIAŁ OGŁOSZEŃ

  REKLAMA

Auta Retro

REKLAMY

"Lidia" HOTEL SPA w Darłówku
"Lidia" HOTEL SPA w Darłówku

Ogłoszenia Katalog Foto galeria Mapy

 

Echo Darłowa

Patroni darłowskich ulic: Szare Szeregi

W naszym mieście od niedawna mamy ulicę noszącą imię Szarych Szeregów oraz drużynę harcerską w Gimnazjum o tym imieniu. W dniu 20 września na zaproszenie dyrektora Darłowskiego Ośrodka Kultury przybędą na otwarcie okolicznościowej wystawy obrazów i rzeźb członkowie Szarych Szeregów.
Szare Szeregi, to kryptonim konspiracyjnego Związku Harcerstwa Polskiego w okresie II wojny światowej. Początkowo kryptonim ten dotyczył harcerskich władz naczelnych, jak i Organizacji Harcerek oraz Organizacji Harcerzy .W późniejszym okresie Organizacja Harcerek przyjęła kryptonim „Bądź gotów”, a z czasem „Związek Koniczyn”.
Szare Szeregi utworzone zostały w Warszawie 27 września 1939 roku. Istniały do 19 stycznia 1945 roku. Przewodniczącym Szarych Szeregów był ks. hm. Jan Mauersberger, a po jego śmierci 12 sierpnia 1942 roku  dr Tadeusz Kupczyński. Zastępczynią przewodniczącego była hm. Józefina Łapińska (18.IX.1900-27.IX.1986r) ps. „Jadwiga Ławińska”, „Katarzyna”.
Organizacją harcerzy kierował od 27.IX.1939 do 6.V.1943 tj. do dnia swego aresztowania przez Niemców, Naczelnik Harcerzy  Florian Marciniak (4.V.1915-21.II.1944) ps. „Nowak”, „J.Krzemień - twórca Szarych Szeregów.
Po nim funkcję tę kolejno pełniło jeszcze dwóch naczelników - Stanisław Broniwewski (ur. 1915r.) ps. „Orsza”  12.V.1943-3.X.1944 i Leon Marszałek - 3.X.1944-19.I.1945.
Naczelnik Szarych Szeregów kierował organizacją przy pomocy Głównej Kwatery („Pasieka”). Funkcję jej szefa przez najdłuższy czas pełnił hm. Eugeniusz Stasiecki ps. „Piotr”, „Pomian”, „Poleski”(poległ w Powstaniu Warszawskim), a po nim szefami Kwatery Głównej byli: Edward Zürn i Kazimierz Grendal.
Łączność z chorągwiami (kryptonim „Ul” , których było 20, utrzymywali wizytatorzy, każdy z jedną chorągwią . Chorągwie dzieliły się na hufce („Rój”), hufce na drużyny („Rodzina”), drużyny na zastępy („Pszczoła”). Zastęp składał się najczęściej z 5 chłopców.
W 1942 roku Szare Szeregi dokonały reorganizacji ze względów programowych i metodycznych, dzieląc młodzież na 3 grupy:
-  Szeregi Zawiszy - (12 - 14 lat),
-  Bojowe Szkoły - BS - (15 - 18 lat),
-  Grupy Szturmowe GS - powyżej 18 lat.
Szare Szeregi starały się jednoczyć z powodzeniem - żywiołowo powstałe oddziały harcerskie i organizację między innymi do Szarych Szeregów weszły: „Brzeg”, „Wigry”, „Akademickie Koło Harcerskie”, „Bojowa Organizacja Wschód” i inne. Oddzielnie działało harcerstwo polskie  „Hufce Polskie” związane ze Stronnictwem Narodowym, ale rozmowy zjednoczeniowe trwały.
Nadal obowiązywało przedwojenne prawo i przyrzeczenie harcerskie, uzupełnione rotą wojenną „Ślubuję na twoje ręce pełnić służbę w Szarych Szeregach, tajemnic organizacyjnych dochować, do rozkazów służbowych się stosować, nie cofnąć się przed ofiarą życia”.
Szare Szeregi podporządkowane były X Delegaturze Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj oraz Komendzie Głównej Armii Krajowej.
Szare Szeregi liczyły około 8.500 chłopców i ponad 7.000 dziewcząt. W okresie wojny i okupacji poległo ponad 5.000 harcerek i harcerzy. Najmłodsi spoczywający na Cmentarzu Powązkowskim, mieli po 11 lat.

Działalność i walki

Program przewidywał, że „Zawiszacy” zajmowali się zdobywaniem stopni i sprawności przygotowujących do pełnienia służby pomocniczej, poznawaniem ruchu kołowego , kolejowego i pieszego, grami harcerskimi, nauką regulacji ruchu, poznawaniem miejscowości, miast i wsi, prowadzeniem poczty polowej, rozpoznawaniem obiektów itp.
Żołnierze Bojowych Szkół prowadzili wywiad wojskowy („WISS”), mały sabotaż, propagandę działająca wychowawczo i mobilizująco na Polaków („Wawer”, „Palmiry”). Propagandę działającą rozkładowo na Niemców („N-Gdańsk”), szkolenie pojedynczego strzelca, zwiadowcze, naukę o broni, szkolenie łącznościowe. Żołnierze Grup Szturmowych zajmowali się wielką dywersją, partyzantką, byli szkoleni na młodszych, niższych rangą dowódców, na kursach kierowców, minerskich i innych. Ponadto wszyscy przygotowywali się do pracy w przyszłej wolnej Polsce, przez naukę, samokształcenie, pracę w zespołach dyskusyjnych i wychowanie fizyczne. Warto przypomnieć, że sport dla Polaków był zabroniony przez Niemców!
Wykonując zadania programowe, żołnierze Bojowych Szkół, masowo malowali na murach „V” - symbol zwycięstwa, kotwicę - znak Polski Walczącej, żółwia - symbol sabotażu pracy dla Niemców, napisy: „Wawer - Oświęcim, „Pawiak - pomścimy”, „Polska wraca nad Odrę”, „Tylko świnie siedzą w kinie”, karykatury Hitlera na szubienicy i bardzo wiele innych. Rozlepiali kpiące nalepki na niemieckich obwieszczeniach, wzywali do bojkotu prasy, wydawanej przez Niemców po polsku, stemplowali gazety na imieniny gen. Władysława Sikorskiego, wybijali szyby w gablotach fotografów wystawiających zdjęcia umundurowanych Niemców, gazowali kina i rozpędzali wzniecając popłoch np. słowem łapanka ludzi przyglądających się niemieckim filmom propagandowym wyświetlanych na ulicach, sprzedawali własne dodatki nadzwyczajne niemieckich gazet, nadawali własne audycje megafonowe, podnosząc na duchu Polaków, zrywali niemieckie flagi
Jedną z brawurowych akcji żołnierzy Bojowych Szkół było zdemontowanie niemieckiej tablicy z pomnika Mikołaja Kopernika w Warszawie.

c.d. w następnym numerze.
 

Bernard Konarski
Darłowo, ED 9/2002

Auta Retro

strona główna

o nas

reklama

kontakt

Serwis informacyjny o Ziemi Darłowskiej

infopomorze.pl | iwczasy.pl | plan.darlowo.pl | plan.dabki.info | plan.wicie.info
mapa.gmina.darlowo.pl

 

 

 

Wszelkie prawa zastrzeżone. © 2005-2009 www.infodarlowo.pl, www.infopomorze.pl