Portal informacyjny, największa baza informacji o Darłowie, Darłówku i gminie Darłowo oraz interaktywne plany i mapy.

  SERWIS INFORMACYJNY

  INFORMACJE DLA TURYSTÓW

  BAZA NOCLEGOWA

  MAPY I PLANY

  DZIAŁ OGŁOSZEŃ

  REKLAMA

Auta Retro

REKLAMY

"Lidia" HOTEL SPA w Darłówku
"Lidia" HOTEL SPA w Darłówku

Ogłoszenia Katalog Foto galeria Mapy

 

Echo Darłowa

Jak 706 lat temu lokowano Darłowo

Lokowane przed rokiem 1270 miasto Darłowo na prawie pomorskim, zostało zniszczone w roku 1306 podczas napadu  wojsk brandenburskich wspomaganych przez biskupa kamieńskiego na ziemie darłowską i sławieńską. Ostała się w Darłowie jedynie warowna siedziba  Wawrzyńca Święcy określana jako zamek-twierdza. Władcy Państwa Święców synowie wojewody: Piotr, Jaśko i Wawrzyniec spotkali się 1 stycznia 1312 w tej twierdzy  i postanowili w pobliżu  zniszczonego pierwszego miasta lokować i zbudować nowe miasto Darłowo na prawie lubeckim. Musieli jednak poszukać zasadźców, ponieważ w słowiańskim Darłowie ich nie było. Znaleźli ich w pobliskim Koszalinie, który miał już prawa lubeckie od roku 1266.  Akt drugiej lokacji Darłowa (Ruyenwolde - Rugijski Wał) na prawie lubeckim bracia Święcowie (dobrze mówiący po polsku) opieczętowali w siedzibie Jaśka Święcy w Sławsku  21 maja 1312.

Po raz drugi Darłowo założono na planie zaokrąglonego czworoboku. Oś miasta ze wschodu na zachód wynosiła 400 m, a z północy na południe - 380 metrów. Jedynie w miejscu styku nowego miasta ze starym został zniekształcony plan typowego lubeckiego miasta, ze względu na przebieg wcześniejszego Kanału Młyńskiego opływającego od północy   pierwotne miasto.

Pięciu patrycjuszy z Koszalina  zwanych zasadźcami otrzymało prawo sądownictwa wyższego i niższego na obszarze 210 łanów położonych po obydwu stronach Wieprzy od brzegów morskich po pola położone na wschód od miasta. Ten przywilej obowiązywał jedynie do momentu wyboru przez Święców i zasadźców wójta. Na trzy równe części dzielono dochody z sądownictwa pomiędzy: Święców, zasadźców i miasto.  Zarówno w porcie morskim, jak i na rzece Wieprzy zasadźcy zostali zwolnieni z cła oraz otrzymali prawo łowienia śledzi w morzu trzema łodziami. Zezwolono im również na posiadanie czterech rybaków łowiących ryby na rzece Wieprzy od śluz łososiowych Święców do młyna, z tym jednak, że połowa dochodów z tego przypaść miała miastu.  Duże wpływy mieli zasadźcy z racji prawa poboru połowy czynszów od rzemieślników, mianowicie od piekarzy, rzeźników, szewców i łaziebników i innych.

Zasadźcy otrzymali też prawo zakupu gruntów poza obszarem miejskim i zwolnieni byli od podatku miejskiego (szosu). Ponadto dostali prawo budowy i posiadania nowego młyna w mieście. Od dwukołowego młyna po upływie roku od jego uruchomienia oddawać mieli Święcom dziesięć miar trojakiego zboża miary lubeckiej. W celu stworzenia jak najdogodniejszych warunków rozwoju miasta jego mieszkańcy otrzymali 8 lat wolnizny od podatków. Ten czas przeznaczono na budowę domów, warsztatów, obejść i zagospodarowanie się na roli. Jednocześnie Święcowie wzięli na siebie obowiązek otoczenia miasta wałami obronnymi i fosami.  Zarządzanie istniejącym już znacznie wcześniej portem Święcowie zastrzegli dla siebie. Nad przestrzeganiem prawa lubeckiego, poboru ceł i utrzymaniem portu czuwał wójt portowy wyznaczony przez Święców. W ich imieniu sprawował on także sądownictwo portowe.  Kupiectwo darłowskie zostało całkowicie zwolnione z opłat celnych. Natomiast kupcy obcy zwolnieni byli z opłat tylko przez dwa dni, a następie byli zobowiązani do płacenia cła, z którego 1/3 szła na utrzymanie portu, a 2/3 stanowiły dochód Święców.  Przywilej lokacyjny wyznaczył prawa i obowiązki zasadźców i umożliwił rekrutację osadników. Miasto zostało wytyczone i rozplanowane pod nadzorem zasadźców przez mierniczych.

Na wstępie wyznaczono place pod rynek i kościół, następnie wytyczono przebieg  ulic oraz miejsc na mury obronne, bramy, fosy i obwałowania. Prostokątny rynek przylegał do głównej drogi  (biegnącej z Koszalina i Sławna w kierunku Słupska). Na rynku wyznaczono miejsce pod budowę ratusza i krytej hali handlowej (sukiennic). Dalej ustalono  wielkość i położenie działek przeznaczonych pod zabudowę. Parcela uwzględniała tereny pod budynek, wjazd, budynki gospodarcze, stajnię i podwórze. Działki przy rynku przeznaczono dla patrycjatu -najważniejszych i najbogatszych mieszkańców miasta. Pozostałej ludności, wyznaczono parcele grupując poszczególne zawody (cechy) wzdłuż odpowiednich ulic. Rzemieślnicy tej samej profesji zazwyczaj skupiali sie na jednej ulicy. Tak było też w Darłowie: młynarze mieszkali przy Młyńskiej, tkacze przy Tkackiej, kowale przy Kowalskiej, a inni rzemieślnicy przy Rzemieślniczej. Każda jednakowo obszarowa parcela budowlana w kształcie prostokąta krótszym bokiem przylegała do ulicy lub placu.

Dobrze przemyślany plan miasta i nadane mu prawa przyczyniły się do znacznego rozwoju Darłowa.

Na rycinach orłoryby - przywieszone do aktu lokacji pieczęcie Święców i plan miasta.

 

L. Walkiewicz
Darłowo, ED 5/2018

Auta Retro

strona główna

o nas

reklama

kontakt

Serwis informacyjny o Ziemi Darłowskiej

infopomorze.pl | iwczasy.pl | plan.darlowo.pl | plan.dabki.info | plan.wicie.info
mapa.gmina.darlowo.pl

 

 

 

Wszelkie prawa zastrzeżone. © 2005-2009 www.infodarlowo.pl, www.infopomorze.pl