Echo Darłowa
Talizman króla Eryka
W czerwcu br. upłynęło 616 lat od momentu narodzin w darłowskim zamku księcia Bogusława, najstarszego syna Warcisława VII i Marii Meklemburskiej. Po usynowieniu go przez królową Małgorzatę, ówczesną władczynię zjednoczonej Skandynawii zmieniono mu imię na Eryk. W wieku 15 lat został koronowanym królem państw Unii Kalmarskiej. Za niecałe 10 miesięcy minie 550 lat od daty śmierci władcy Pomorza, Danii, Szwecji, Norwegii, Islandii, Wysp Owczych , Grenlandii oraz ziem obecnie należących do Finlandii. W tym roku minęło także 585 lat od momentu założenia przez króla Eryka w Vordingborgu Zakonu od Gwoździ Chrystusowego Krzyża. Ten mądry i szlachetny władca naśladując krzyżowców i swojego ojca odbył w roku 1424 pielgrzymkę do Ziemi Świętej. Po nocy spędzonej w zgrzebnej koszuli przy Świętym Grobie na głębokiej modlitwie został pasowany na Rycerza Grobu Świętego przez patriarchę Jerozolimy i zwierzchnika Bazyliki Grobu Bożego. W tym samym miejscu Eryk pasował kilku z pośród swojej świty na rycerzy założonego przez siebie zakonu. Głównym symbolem zakonu króla Eryka była ręka Chrystusa z trzema gwoździami z Krzyża Świętego rozmieszczonymi po jej bokach. Po śmierci króla Eryka insygnia zakonu i jego dewizę ukradł jeden z jego sukcesorów król Chrystian I.
Najprawdopodobniej z pielgrzymki do Ziemi Świętej król Eryk Pomorski przywiózł złoty talizman w formie naszyjnika z wizerunkiem Ducha Świętego w postaci Gołębicy. Gołąb od najdawniejszych czasów jest symbolem: niebiańskiej czystości i niewinności, poselstwa, nowin niebiańskich, Zwiastowania, duszy, zmartwychwstania, odrodzenia, uskrzydlonych dążeń, natchnienia boskiego, pobożności, ofiary, pokory, miłości, rozkoszy i uciech miłosnych, prawdy, mądrości, wróżby, stałości, dumy i pokoju. Gołębica obwieściła Noemu koniec potopu wracając na arkę z gałązka oliwną w dziobie. W sztuce niemal zawsze przedstawiano Ducha Świętego w postaci gołębicy.
Ten mistyczny talizman z gołębicą przynosił Erykowi przez całe życie szczęście, zdrowie i chronił go przed wszelakim złem. W okresie przygotowań zmarłego w 1459 r. boskiego pomazańca na swym zamku w Darłowie do pochówku, jego żona królowa Cecylia włożyła Erykowi na szyję jego szczerozłoty talizman z gołębicą.
Gdy w roku 1724 trumna doczesnymi szczątkami króla rozpadła się, mający swą siedzibę na zamku naczelnik domeny darłowskiej zamówił nową trumnę i w niej złożył długie, mocne kości Eryka zwanego cesarzem północy. Znaleziono wówczas w okolicy królewskiej szyi złoty talizman w formie gołębicy. Posłano go do Berlina królowi pruskiemu Fryderykowi Wilhelmowi I. Był to ostatni ślad zarówno po bajecznych skarbach króla Eryka jak i po jego złotym talizmanie. Gdy w roku 1749 zapadło się sklepienie w niszy za ołtarzem kościoła Mariackiego i rozbiło królewską trumnę wykonano nowe beczkowe sklepienie i kości władcy przeniesiono do nowej trumny. Gdy i ta rozpadła się w roku 1811 darłowscy mieszczanie złożyli się na nową trumnę, ale i tę zniszczyły wody gruntowe podchodzące do kościelnej niszy. Wówczas na polecenie cesarza Fryderyka III w roku 1888 wykonano w Magdeburgu kamienny sarkofag z francuskiego białego piaskowca i do niego przeniesiono szczątki Eryka. Umieszczono je w drewnianej skrzynce i złożono w kamiennym sarkofagu, który zachował się do dziś. Ufundował go król pruski Wilhelm II.
Znani w Szczecinie i w Darłowie astro filozofowie i zawodowi astrolodzy, badacze starożytnych kultur i autorzy licznych artykułów, opracowań oraz książek jak np. p.t. „Harmonie wszechświata w człowieku” - Małgorzata i Edward Gardasiewiczowie, którzy już wcześniej opracowali horoskop króla Eryka Pomorskiego i horoskop dla Królewskiego Miasta Darłowa postanowili utworzyć replikę zaginionego talizmanu króla Eryka i zwrócić ją Darłowu. W tym celu weszli w porozumienie z właścicielem hotelu „Apollo” – Zbigniewem Pajewskim, który sfinansował to niebywałe przedsięwzięcie. Małżeństwo Małgorzaty i Edwarda Gardasiewiczów opracowało projekt talizmanu, wykonało formę i odlało go w alchemicznej szczecińskiej pracowni ściśle według średniowiecznych receptur. Talizman w postaci medalionu wykonano ze stopu niekorodujących metali na bazie cuprum i stannum (Cu i Sn) z domieszkami innych cennych metali po to, aby mu nadać moc przyciągania szczęścia.
W środę 18 czerwca 2008 roku po specjalnie odprawionej mszy świętej w kościele Mariackim w Darłowie po raz pierwszy zaprezentowano publicznie wizerunek talizmanu w miejscu lądowania floty króla Eryka po powrocie z Gotlandii na ojcowiznę w 1449 roku. Obecnie na tym miejscu stoi słynny hotel „Apollo”, w którym kurował się m.in. niemiecki cesarz Fryderyk Wilhelm IV w roku 1822.
Następnego dnia po odwiedzinach darczyńcy i astrologów w kaplicy pod wieżą w kościele NMP, gdzie znajduje się kamienny sarkofag z doczesnymi szczątkami króla Eryka i po zapaleniu specjalnej świecy udano się na zamek króla Eryka. Tam w sali portretowej przekazano na ręce dyrektora muzeum Jerzego Buziałkowskiego na purpurowej poduszce, haftowanej złotem talizman z medalionem gołębicy króla Eryka Pomorskiego. Był przy tych niebywałych wydarzeniach, opisał i wykonał zdjęcia dla szanownych Czytelników Leszek Walkiewicz.
L. Walkiewicz
Darłowo, ED 6/2008
