Portal informacyjny, największa baza informacji o Darłowie, Darłówku i gminie Darłowo oraz interaktywne plany i mapy.

  SERWIS INFORMACYJNY

  INFORMACJE DLA TURYSTÓW

  BAZA NOCLEGOWA

  MAPY I PLANY

  DZIAŁ OGŁOSZEŃ

  REKLAMA

Auta Retro

REKLAMY

"Lidia" HOTEL SPA w Darłówku
"Lidia" HOTEL SPA w Darłówku

Ogłoszenia Katalog Foto galeria Mapy

 

Echo Darłowa

Aleksander Hilferding - odkrywca słowińców

W tomie 39 Dzieł Oskara Kolberga, zatytułowanym „Pomorze”, a wydanym w 1965 roku przez Polskie Towarzystwo Ludoznawcze we Wrocławiu, poza pracami Kolberga, zamieszczona jest również obszerna bo licząca ponad 200 stron, praca Aleksandra Hilferdinga p.t „Ostatki Słowian na południowym brzegu Bałtyckiego Morza”.
Aleksander Hilferding, nazywany jest często „odkrywcą Słowińców”, gdyż po odbyciu latem 1856 r., podróży po terenach powiatów: słupskiego, lęborskiego, bytowskiego i wejherowskiego, opublikował wymienioną pracę, podając mnóstwo informacji o nieznanych, a w każdym razie zapomnianych Słowińcach  słowiańskim ludzie żyjącym na Pomorzu Środkowym i nadal broniącym się przed zniemczeniem.
Postać Hilferdinga zasługuje na przypomnienie, gdyż jego opracowanie stanowi oryginalne i unikatowe świadectwo słowiańskiej przeszłości Pomorza Środkowego. Praca ta jest jednocześnie autentycznym dokumentem, stwierdzającym, że jeszcze w drugiej połowie XIX wieku, ślady polskości na tych terenach były żywe.
Jak podaje Władysław Chojnacki, Aleksander Fedorowicz Hilferding (Gilferding) urodził się 14 lipca 1831 r. Dzieciństwo i wczesną młodość spędził w Warszawie, a następnie kształcił się w Moskwie, gdzie w 1852 r. ukończył studia filologiczne i historyczne. W okresie studiów był związany ze słowianofilami: A.S. Chomiakowem, K.S.Aksakowem i innymi, a idei słowianofilskiej pozostał wierny do końca życia. Pierwsze prace naukowe Hilferdinga dotyczyły filologii porównawczej: „O zrodstwie jazyka slawianskogo z sanskritskim” (1853). Z tym zakresem badań związana była też jego praca magisterska: „Ob. otoseniach jazyka slawiańskogo k jazykam rodstvennym” (1853).
Następnie zajął się szczególnie badaniem dziejów Słowian nadbałtyckich i już w 1855 r. opublikował pionierską pracę p.t.: „Istorija baltijskich Slovian”, dzięki której został w roku 1856 członkiem korespondentem Cesarskiej Akademii Umiejętności w Petersburgu. Wydział Języka i Literatury Rosyjskiej tejże Akademii, od dawna interesował się kaszubszczyzną i był w kontakcie z dr Florianem Ceynową (1817 - !881), znanym działaczem kaszubskim, a wcześniej z pastorem Krzysztofem Celestynem Mrongowiczem (1764  1855), wielkim polskim patriotą i obrońcą Kaszubów. W 1840 wydział wysłał na Pomorze w celu badań naukowych Piotra Prejsa, a w 1856  Aleksandra Hilferdinga, który odbył kilkutygodniową podróż w miesiącach letnich. Przez część podróży towarzyszył mu dr Ceynowa.
    Rezultatem tej właśnie podróży była ogłoszona w 1862 r., w tomie VIII „Izwiestij II Otdielenia Imperatorskiej Akademii Nauk praca p.t. „Ostatki Slavian na jużnom bieregu Baltyjskogo Moria”. Zawierała ona bardzo obszerny opis historyczny i etnograficzny Słowińców, uwagi o ich języku, bogaty wybór tekstów gwarowych.
W innej swej pracy p.t.: „Borba Slavjan z Nemcami na baltijskom pomorie w srednye veka” (1861), starał się Hilferding  będąc pionierem w tym zagadnieniu  wykazać bardzo ujemny wpływ kolonizatorskiej działalności feudałów niemieckich na losy nadbałtyckich Słowian.
Ponadto zajmował się Hilferding Słowianami na Bałkanach. Owocem tych zainteresowań była praca p.t.: „Bosnaja, Giercegowina i Staraja Serbja” (1859), w której omawiał archeologię, historię i etnografię tych krajów. Największą wartość miały jednak badania folklorystyczne Hilferdinga w zakresie epickich utworów ludowych (bylin) w kraju Ołonieckim, które prowadził w 1871 r. W książce p.t. „Oneżskie byliny” (1975) ogłosił wzorowo opracowane byliny w liczbie 318, a syntetycznie opracował je w rozprawie p.t.: „Oloneckaja gubernija i ee narodnye rapsody” (1872). Zmarł Aleksander Hilferding 2 lipca 1872 r., mając zaledwie 41 lat.
Praca Hilferdinga o Słowińcach zawiera dwa wstępy, jedenaście zatytułowanych rozdziałów, oraz słownik. Podaje Hilferding obszerny przegląd etnograficzny, przytacza nazwy 74 (!) wsi w okolicach Słupska i Lęborka, w których wówczas powszechnie mówiono po słowińsku, opisuje historię i losy Słowińców i Kaszubów, daje charakterystykę zwyczajów, odzieży, obrzędów ludowych, lekarstw, właściwości języka słowińskiego, przytacza kilkadziesiąt legend, baśni, bajek i gadek słowińskich i kaszubskich.
Od słowińskiej podróży Hilferdinga upłynęło prawie półtora wieku. Wartość pracy Hilferdinga wytrzymała próbę tak długiego okresu i nadał ma dla historyka i etnografa  nieocenione walory. Ale nie tylko o to chodzi. Największą zasługą Hilferdinga było przypomnienie istnienia słowiańskiego ludu, zwrócenie nań uwagi społeczeństw  rosyjskiego i polskiego, wołanie o pomoc i ratunek dla tych Słowińców, którzy zalewani niemiecką falą przez dziesiątki i setki lat (!), zdołało przetrwać, zachować swój język i odrębność. Bez wątpienia praca Hilferdinga w znacznym stopniu przyczyniła się do wzrostu zainteresowań Słowińcami, ożywiła badania naukowe nad nimi, a w rezultacie pozwoliła przetrwać szczątkom Słowińców do czasów nam współczesnych.
 

Bernard Konarski
Darłowo, ED 8/2002

Auta Retro

strona główna

o nas

reklama

kontakt

Serwis informacyjny o Ziemi Darłowskiej

infopomorze.pl | iwczasy.pl | plan.darlowo.pl | plan.dabki.info | plan.wicie.info
mapa.gmina.darlowo.pl

 

 

 

Wszelkie prawa zastrzeżone. © 2005-2009 www.infodarlowo.pl, www.infopomorze.pl