Echo Darłowa
Ekologia w czasach PRL-u była nieznanym pojęciem, fabryki dymiły, śmieci składowano byle gdzie i byle jak, nikt nie przejmował się zanieczyszczeniem powietrza, ziemi i wody. Była jednak jasna strona tego kompletnego braku szacunku dla środowiska. Władze Polski Ludowej, chcąc zaoszczędzić na produkcji szkła, uruchomiły na gigantyczną skalę system zwrotu wykorzystanych opakowań szklanych. Niestety, wraz z początkiem lat dziewięćdziesiątych zarówno punkty skupu, jak i sam widok Polaka oddającego zużytą butelka odeszły do historii.
Czy bezpowrotnie?
Kilkanaście lat temu nie było również problemu ze zwrotem do sklepu wykorzystanych opakowań szklanych. Z tych możliwości korzystały wtedy miliony Polaków, dzięki czemu każda butelka mogła zostać wykorzystana kilkanaście razy.
Zysk z tego odnosili praktycznie wszyscy: klienci płacili mniej z a towar, władze państwa zyskiwały potrzebne surowce do przemysłu, a środowisko naturalne było mniej zaśmiecane. Jeżeli pomysł chwyci, można będzie w znacznym stopniu ograniczyć ilość produkowanych obecnie szklanych odpadów opakowaniowych.
Może się to stać jedynie w sytuacji, gdy na rynku pojawi się więcej napojów w zwrotnych butelkach. Na razie niestety jest ich zbyt mało. Praktycznie tylko butelki z piwa, wody mineralnej oraz niewielkiej liczby napojów słodkich przyjmowane są na wymianę. Efekt jest taki, że wielorazowe opakowania szklane stanowią w Polsce zaledwie 25 % ilości wszystkich opakowań. Zupełnie inaczej pod tym względem, a tym samym lepiej dla środowiska jest w krajach Europy Zachodniej. Szkło coraz częściej zastępuje tam opakowania z tworzyw sztucznych.
Prawdopodobnie najskuteczniejszym środkiem zmuszania producentów napojów do częstego stosowania zwrotnych opakowań szklanych jest wyrobienie wśród samych klientów nawyku kupowania napojów właśnie w takich opakowaniach. Jeżeli zwrotne butelki zaczną zyskiwać popularność, pojawi się ich więcej na rynku.
Opakowania szklane w liczbach:
W Polsce każdego roku produkuje się ponad 700 tysięcy ton opakowań szklanych. Z tego ponad 450 tysięcy ton po wykorzystaniu zawartości trafia na wysypisko. Samych butelek jest ponad połowa. Gdyby je powtórnie wykorzystać, to uzyskane w ten sposób oszczędności wyniosłyby przypuszczalnie, co najmniej ponad 100 milionów złotych rocznie.
Ten szacunkowy rachunek opiera się na założeniu, że jedna butelka zostałaby wykorzystana powtórnie tylko jeden raz. Tymczasem, gdyby choć trochę przybliżyć się do standardów np. belgijskich, jedno opakowanie szklane można wykorzystać nawet 30 razy, tym samym oszczędności byłyby wielokrotnie wyższe .
Eugeniusz Berliński
Darłowo, ED 3/2004
